Foto’s
Wat lezen zo leuk maakt: het brengt je soms inzichten die haaks staan op wat je altijd dacht. Zo kan zelfs een korte alinea al voldoende zijn om je aan het denken te zetten. Dat overkwam me tijdens het lezen van Breakdown van Cathy Sweeney.
In Breakdown verlaat een vrouw (lerares, gehuwd, moeder van twee bijna volwassen kinderen) van de ene op de andere dag haar huis, gezin en werk. Ze is er helemaal klaar mee, met te moeten voldoen aan allerlei standaardbeelden, van echtgenote, moeder, lerares. Ze trekt de deur achter zich dicht en gaat op roadtrip. Ze gooit haar telefoon, met al haar foto’s weg, laat zich een nieuw kapsel knippen, koopt bijpassende kleren en gaat een onbekende, niet voorbedachte toekomst tegemoet.
Het is me hier om die foto’s te doen, waar ze al heel snel na haar vertrek afscheid van neemt. Veel later in het verhaal komt ze daar nog een keer op terug. Ze mist ze niet, zegt ze. Zelfs niet de foto’s van de kinderen toen ze jonger waren.
Nu die korte alinea die me aan het denken zette:
‘Foto’s helpen het geheugen niet, ze overstemmen het. Ze laten zien wat er niet meer is. Het geheugen laat ons geleidelijk het verdriet vergeten van alles te verliezen aan de tijd.’
De eerste twee zinnen spreken voor zich. De derde, langste zin heb ik twee, drie keer moeten lezen. Wat staat hier nou precies? Ik lees deze zin als volgt.
Terwijl wij gewend zijn foto’s te maken om het tekort van het geheugen aan te vullen, opdat we ons alles later beter kunnen herinneren (we ‘maken’ immers graag herinneringen?), wordt hier de keerzijde belicht. De helende werking van het geheugen die ons helpt ons te verzoenen met de tijdelijkheid van ons bestaan en van onze ervaringen.
