250.000
‘250.000 exemplaren al verkocht’ staat er op de ronde sticker. Dat zijn er nogal wat! De sticker is geplakt op de voorkant van Het smelt, het veelgeprezen debuut van Lize Spit uit 2016. Eerlijk gezegd, het is toen volledig langs me heengegaan. Ook dat het nadien verfilmd is. Ik begon wel in haar tweede roman, Ik ben er niet uit 2020 maar las dat niet uit.
En toen lag Het smelt op de tafel in onze achterkamer. Ongewone verkoopcijfers aan de voorkant, quotes uit recensies met vier of vijf sterren op de achterkant. ‘Een grandioos debuut’, ‘Een weergaloze debuutroman’. En ga zo maar door. Die quotes staan er natuurlijk niet voor niets. Beide kanten van de omslag moeten de lezer tot aanschaf verleiden.
Ik las geen aanbevelingsteksten van bekende auteurs (zogenoemde ‘blubs’) waarover tegenwoordig nogal wat te doen is.
Ik zet even een kritische bril op. Die verkoopcijfers zijn fijn voor Lize Spit. Maar wat zeggen die nou? Hebben al die lezers het boek ook uitgelezen? Zijn ze de volle 478 pagina’s doorgegaan? Of zijn ze ergens afgehaakt, zoals ik bij Ik ben er niet? En dan natuurlijk de hamvraag: vonden zij het ook zo geweldig? Zijn al die loftuitingen niet bedoeld om mij als lezer bij voorbaat te imponeren? Stel dat ik het ‘wat minder’ vind, ligt er dan niet een zware bewijslast bij mij?
Oké dan. Daar gaat hij, in steekwoorden: vervreemdend, soms verwarrend (niet: warrig), bij tijden heftig, geijkte vertelstructuur, toewerkend naar een climax, vol verscholen én zichtbare tragiek, ontwricht gezin, veel Vlaamse woorden en zegswijzen, veel gevoel voor details, soms werkelijk prachtige en originele vergelijkingen, stilistisch heel sterk, vraagt wel enig uithoudings-vermogen van de lezer, hoe verzin je het.
Wat ik maar wil zeggen: laat je niets wijsmaken, blijf als lezer baas over je eigen leeservaring.
(Dit blog verschijnt gelijktijdig als column in de Voorschotense Krant)
