Liften naar de hemel
De nieuwe roman van Lex Paleaux heeft alles wat een goede coming-of-age-roman nodig heeft: een onverwerkte ingrijpende gebeurtenis, de behoefte om een eigen (nieuwe) identiteit op te bouwen, uitdagingen – zelfs ontberingen, de moed om die te overwinnen, de wil om mentaal en fysiek te groeien tot volwassenheid. Dat allemaal overkomt de zestienjarige Quintin in Liften naar de hemel.
Laat ik beginnen met een bekentenis. Ik heb vast al veel romans uit het coming-of-age-genre gelezen maar me nooit zo goed gerealiseerd dat ze tot een specifiek genre behoorden. Dat gevoel had ik nu voor het eerst, nu ik Liften naar de hemel uit heb. Zo duidelijk aanwezig al die ingrediënten. ’T is net of ik het genre nu pas echt ontdek. Of herken. (Wat is het juist woord?)
Neemt niet weg dat Lex Paleaux er een echt fijn verhaal van heeft gemaakt, ondanks de keuze voor uitersten in de karakters van de voornaamste personages.
Quintin zelf is in de kern een hele lieve jongen. Kijk maar hoe hij met het meisje Ruth omgaat en met de ‘dakloze indiaan’. Zijn seksuele integriteit heeft een stevige kwetsuur opgelopen die hij verborgen houdt. Hij kan er met niemand over praten maar krijgt wel te maken met de ontregelingen die dit veroorzaakt.
Het streng christelijke karakter van het gezin waarin hij opgroeit maakt het er niet gemakkelijker op. Zijn grootouders begrijpen hem nog het best.
Op voorspraak van zijn oma vertrekt hij naar Canada. Daar wil hij een nieuwe begin maken. Hij komt terecht in een wel heel streng christelijk kinderrijk gezin. Van enige liefde voor de eigen kinderen, laat staan voor Quintin, is geen sprake.
Als het ook daar niet goed gaat, wordt hij ‘overgeplaatst’ naar een beul van een boer die hem keihard aanpakt. Afijn, dat loopt, ondanks de grote inzet en bewonderenswaardige volharding van Quintin, ook al niet goed af. Wel heeft Quinten feilloos de zwakke plekken bij de twee gastheren weten te ontdekken; zijn wraak is zoet.
Intussen heeft hij wel vrienden gemaakt die hem er doorheen trekken. En, bijna voorspelbaar, de enige volwassenen die hem in het streng christelijke omgeving in Canada echt serieus nemen zijn de predikant en diens vrouw.
Zoals gezegd, de karakters van de hoofdpersonen komen wat schematisch over, de contrasten zijn wel erg scherp. Tegelijkertijd ben ik bang dat zulke typen niet alleen op papier bestaan…
Op de omslag prijkt een schets van een kalf. Dat is heel goed getroffen want in het boek vervult een kalfje een veelheid van betekenissen: het staat symbool voor alles wat de boer niet wil: binding, affiniteit, emoties. En voor Quintin is het dier zowel het maatje en als geduchte tegenstander. Een maatje omdat hij bij dit dier zijn emoties kwijt kan. Een geduchte tegenstander omdat hij door het stoeien met dit snel groeiende beest sterk genoeg wordt om eindelijk weerwerk te leveren tegenover de onbarmhartige boer. Maar dan is het kwaad al geschied.
En precies hier doemt een bijbels thema op. Het kalfje wordt geofferd maar maakt juist daardoor de definitieve volwassenwording van Quintin mogelijk.
Lex Paleaux, Liften naar de hemel. Roman. Amsterdam: Ambo/Anthos 2024, e-bookversie 235 pag. Het boek is te koop bij de lokale boekhandel en bij managementboek.nl.
