Tempo
In de leesclub vertelde iemand onlangs dat een kennis van haar moeite had met het lezen van een roman. Die kennis zat veel op Tik Tok en andere social media. Daardoor was ze helemaal gewend geraakt aan korte filmpjes en korte, snel leesbare berichten. Alles gebeurt in de tijdspanne van een paar seconden. Je flitst van het een na het ander. En daar komt dan nog bij dat social media proberen jouw aandacht zo lang mogelijk vast te houden. Toch?! (Allemaal om de stroom reclame-inkomsten op peil te houden).
Goed, die kennis had dus moeite om een roman te lezen want dat vraagt er immers om dat je je aandacht langdurig richt op één lang ‘bericht’. Geduld mag dan een schone zaak zijn, deze kennis kon die maar moeilijk opbrengen.
Lezen en lezen is niet overal en altijd hetzelfde.
Wat we allemaal intuïtief best weten wordt bevestigd door hersenonderzoek. Al die snelle prikkels zijn slecht voor onze concentratie. Veelvuldig gebruik van social media heeft effect op de dingen die langdurige aandacht vergen zoals een studieboek bestuderen of een roman lezen. Op scholen wordt dan ook geoefend in ‘diep lezen’: de tijd nemen om een lange tekst geconcentreerd te volgen, om verbanden te leggen, de redenering van de schrijver te ‘pakken’, en te verbinden met je eigen leven of ideeën.
Zelf heb ik ook last van deze kwaal in een wat andere variant. Ik heb de gewoonte ontwikkeld om non fictie te lezen alsof het een roman is. Dat merk ik als ik een boek van een filosoof ter hand neem. In plaats van daar doorheen te knallen, moet ik mezelf op de knieën dwingen en kruip ik van pagina naar pagina. En me dan niet laten afleiden door die aandachtsmagneet die ergens onder handbereik ligt. Soms zo lastig!
(Dit blog verschijnt gelijktijdig als column in de Voorschotense Krant van 28 juni 2024)
