Gezien worden

Gezien worden

‘Op dit moment lees ik Het nut van nutteloos onderzoek van Robbert Dijkgraaf, de demissionaire minister van Onderwijs. Waarom dit boek? Oei, dan moet ik even terug in de tijd.’

’ ‘Nutteloos’‘

Ik las jaren geleden een artikel van Dijkgraaf waarin hij vertelde over het ontstaan van Princeton waarvan hij een tijd directeur was. Princeton, nu een beroemde universiteit, is indertijd opgericht om onderzoek te doen zonder vooropgezet doel. De gedachte was: een onderzoeksproject hoeft niet op voorhand tot een nuttige uitkomst te leiden. En juist daardoor werd het mogelijk om twee werkelijk wereld-veranderende resultaten te bereiken: de nucleaire en digitale revolutie werd mogelijk gemaakt.‘

Zelf merkte ik dat alles in de samenleving een steeds kortere termijn kent, een hoge omloopsnelheid. We hebben onszelf geleerd om doelgericht te denken. We gunnen onszelf maar heel weinig ruimte voor vrije interpretatie, voor het bewandelen van interessante zijpaadjes, voor echt nieuwe vindingen. Alles moet efficiënt en economisch verantwoord. Het gevolg is een geweldige verschraling en het schiet voorbij aan de enorme vooruitgang die de menselijke verbeelding op de lange termijn kan teweegbrengen’.

Vastlopen

‘We komen zo te leven in een samenleving die de mens reduceert tot een economisch wezen terwijl jij en ik toch echt meer zijn dan dat. Door onszelf te beperkt op te vatten lopen we vast in onze gevoelens, onze emoties en vervreemden we van onszelf, van onze verlangens en van de liefde tussen mensen.’

‘Daarom is het goed om dit weer te ontdekken, om met elkaar weer ruimte te creëren voor echte ontmoeting en weer waarde aan ons mens-zijn te geven waardoor er een nieuwe wereldorde kan ontstaan. Ja, ik weet het, het klinkt allemaal erg verheven en groots. Toch hoop ik dat we eens weer de goede kant op gaan. Nu weer terug naar het boek van Dijkgraaf, dat past helemaal in dit zoeken naar een goede, menswaardige toekomst. Het geeft me zoveel boeiende inzichten.’

Lezen of luisteren?

‘Eigenlijk lees ik helemaal niet zoveel. Ik luister liever goede verhalen en nieuwe inzichten. Neem het verhaal dat Pamela den Heijer vertelde over haar promotieonderzoek. Dat gaat over ‘affectieve leervormen in het onderwijs’. ‘Hoe kun je woorden geven aan dingen die je ervaart en voelt?’ Wat leuk is: de toelichting op haar proefschrift is ook in stripvorm verschenen!’ .

Ervaring benutten

‘Ik houd het nog even bij non fictie: De nieuwe route en Van gedoe naar gedragen van Anke Siegers. Dat gaat over besluitvormingsprocessen op basis van gelijkwaardigheid. Dat interesseert me heel erg omdat er nog zo vaak óver mensen wordt beslist en niet mét mensen.

Ik merk dat het me frustreert als ik ergens niet bij betrokken word terwijl ik wel een (praktische) ervaringsdeskundige ben. Er zit veel deskundigheid bij gewone mensen, gewoon op grond van hun persoonlijke ervaring. De ‘oplossingen’ die beleidsschrijvers bedenken sluiten vaak helemaal niet aan bij die praktijk. Beslissers zoals politici zouden daar meer open voor moeten staan. Ook in hun eigen belang. Want als ik niet mee mag praten, moet ik me dan wel medeverantwoordelijk voelen voor iets wat niet past?
Anke Siegers geeft in een soort handboek mogelijkheden aan voor hoe je dat anders kunt doen. Door anders te werken en met de mensen om wie het gaat samen te besluiten, schep je een ander, een echt eigenaarschap. Je wilt immers gezien worden en je wilt immers bijdragen?’

Mobieltje

‘Je wilt ook fictie? Ik houd van de gedichten van Rutger Kopland. Kijk, hier heb ik het hele setje gedichtenbundels dat bij G.A. van Oorschot verscheen. En mag ik ook plaatjesboeken noemen? Ik ben weg van het werk van Alexander Calder, de kunstenaar die het mobieltje ontwierp, niet de telefoon die je mee kunt nemen maar die prachtige combinaties van draden en gewichten, hangend aan het plafond en (mee)bewegend door de omgeving. Zo houd ik ook van het werk van George Rickey. Twee kunstenaars die de kunst veranderd hebben. Van statisch naar dynamisch. Dit moet je echt zien: https://www.youtube.com/watch?v=FQ1H-FXLNxk.’

Verdriet en inspiratie

‘Afgelopen jaar is een dierbare vriend en inspirator van mij overleden. Te vroeg is deze creatieve vriend gaan ‘hemelen’. Het boekje van Manu Keirse, emeritus-hoogleraar van de Katholieke Universiteit Leuven, expert in patiëntenbegeleiding en rouwspecialist, Vingerafdruk van verdriet. Met als ondertiteling: Woorden van bemoediging. Een mooi klein handzaam boekje, bestaand uit gedichten, afbeeldingen en bemoedigende teksten die steun bieden bij het verlies van een dierbare. Het is een boek over leven, over het emotionele leven van iemand die geconfronteerd wordt met het verlies van een dierbaar iemand. Ik beleef er veel steun aan.’

Vakantie
‘En om met iets luchtigers af te sluiten: Doelloos kijken ZKV’s 2017 – 2018 van A.L. Snijders. Ik hoorde hem jaren geleden op de radio zijn Zeer Korte Verhalen (ZKV’s) voordragen. Heerlijke droge humor en een mooi opmerkzame, beschouwende man is hij geweest. Wat een kunst beheerst hij om zijn beschouwingen met humor in korte verhalen te vatten. Het ligt klaar voor de vakantie, (ik heb al even een paar ZKV’s voorgeproefd)

Van nutteloos gaan we vandaag via het gevoel naar doelloos, een kenmerk van de liminale fase waar ik momenteel in vertoef. Juist ook een pleidooi!’

(Lijkt het u leuk om ook een keer geïnterviewd te worden over uw leesvoorkeuren en leeservaringen? Neem dan gerust contact op en mail naar harmklifman@hotmail.com).

Gezien worden

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *