Wolvenkoorts
De toenemende aanwezigheid van wolven in ons land leidt tot steeds meer spanningen. Emoties lopen op. Een boek met de titel Wolvenkoorts speelt handig in op dit sentiment, moet de Nederlandse uitgever gedacht hebben. Misschien verwacht de Nederlandse lezer daardoor het verkeerde, hij of zij komt zeker niet bedrogen uit.
Zweden
Even wat ingrediënten: een man (Ulf) en vrouw (Inga), beide rond de 70, het noorden van Zweden dus lange koude besneeuwde winters met bevroren meren, perioden van dooi en zon in de zomer, eindeloze bossen, natuurbescherming, verkeerd gebruikte productiebossen, de jaarlijkse rendierenjacht (met strikte limieten), een gevaarlijke beer, en een bijna majestueuze wolf. Ongeveer alles wat je verwacht van een Zweedse roman.
Die wolf, daar gaat het natuurlijk om, verschijnt als Ulf zich op de ochtend van zijn 70-ste verjaardag terugtrekt in zijn caravan die gestald is bij een van zijn bospercelen. Ulf is gebiologeerd. Hij registreert elk detail. ‘Hogepoot’ noemt hij hem. Vanaf die dag draagt Ulf iets met zich mee waar hij niet over wil praten – het is iets van hem alleen, al weet hij dat hij dit op enig moment met Inga wil delen. Toch houdt hij de verschijning lang voor zichzelf. Naar het waarom moet de lezer gissen: identificeert Ulf zich met de eenzaamheid van deze solitaire zwerfwolf, deze Einzelgänger? Wat houdt deze wolvenkoorts in hem in stand?
‘Ik zag hem en daarna was mijn leven niet meer normaal. Ik begon mijn eigen redenen ter discussie te stellen. De reden om te doden. De reden om hout te kappen volgens een plan.’
Missers
Duidelijk is dat Ulf in een leeftijdsfase zit van terugblikken en reflecteren op ervaringen en veel minder op het opdoen van nieuwe, spannende ervaringen zoals de elandenjacht. Zijn hele houding ten opzichte van het jagen is veranderd. Hij draagt dan ook het stokje van jachtmeester over aan een gekozen opvolger die niet bepaald zijn vriend is.
Dat terugblikken doet Ulf in oude dagboeken waarin hij leest over zijn eerdere jachttrofeeën maar ook over missers (een ‘ziekgeschoten koe’). Hij voelt dan de afstand tussen toen en nu.
Ook herinnert hij zich momenten in zijn loopbaan als boswachter/opzichter waarin hij kansen voor wat we nu ‘duurzame beleid’ zouden noemen, liet lopen.
Dat zich naar binnenkeren gaat gepaard met een verminderde gezondheid; hij heeft last van aanvallen van angina pectoris en belandt zelfs met spoed in het ziekenhuis waar Inga steevast aan zijn zij zit. Pas dan bevrijdt hij zich van de wolvenkoorts door Inga zijn ervaring te vertellen.
Thriller
Tot zover lijkt Wolvenkoorts een boek over en voor oude mannen en over wat een wolf met deze man doet. Toch zit er met name aan het eind een spannende, thrillerachtige twist in het verhaal. De lezer verwacht natuurlijk dat er nog iets met die wolf gaat gebeuren en vormt zich een voorstelling van wat. Dat blijkt dan toch net even anders in elkaar te steken dan in die verwachting. En dan blijkt ook dat wijsheid komt met de jaren.
Wolvenkoorts is een sfeervolle, typisch Zweedse roman, over de omgang van de mens met de natuur en over de omgang tussen mensen onderling. Er komt van alles langs: haat, pesten, machogedrag, maar ook burenhulp, liefde en respect. Bovendien is Wolvenkoorts mooi geschreven met een ingetogen toon. (Alleen die eerste alinea, de slotzin ervan ‘Zolang je pik nog overeind komt, leef je en dood je’ die had er niet moeten staan. Zo lelijk.)
Kerstin Ekman, Wolvenkoorts. Amsterdam: Ambo/Anthos 2022, vertaald door Janny Middelbeek-Oortgiesen, oorspr Zweeds, 2021, 137 pagina’s. Het boek is te koop of te bestellen bij uw lokale boekhandel of bij managementboek.nl.
