Ik ben een ontdekkingsreiziger en een patronenzoeker
Ze schreef drie boeken over verhalen vertellen (‘storytelling’), ze weet wat een perfecte titel is, ze geeft trainingen en is coach. Ze schrijft wekelijks meerdere blogs voor een grote en trouwe schare lezers. Maar wat voor lezer is Sigrid van Iersel zelf? Van welke verhalen houdt zij?
Pareltjes
‘Ik vind het leuk om boeken te lezen die iets onthullen over de werkelijkheid, de geschiedenis, over hoe we als mensen in elkaar zitten. Mijn lezen is een soort schatgraven: kijken welke diepere lagen tevoorschijn komen. Dat kan nieuwe kennis zijn of een nieuw inzicht. Als dat zich voordoet, gebeurt er al lezend iets met mij. Ik krijg dan een ander perspectief op de dingen uit mijn leven. Daar word ik blij van.
Als een auteur iets onverwachts doet, denk ik: o wat mooi! Een pareltje. Helemaal voor mij. De meeste boeken bevatten wel er een of meer: een nieuw inzicht, een mooi woord, een bijzondere formulering.’
Schaamte
‘Neem De keuze van Eva Edith Eger. Zij schrijft zulke mooie zinnen en zo mooi over haar heftige maar rijke ervaringen, heel inspirerend. Ze kiest niet de slachtofferrol maar laat zien wat er gebeurt als je de zaak naar je hand zet.
Of neem Nooit meer doen alsof van Aukje Nauta. Zij is heel openhartig over allerlei dingen waar ze zich eigenlijk voor schaamt. Ze laat echt het achterste van haar tong zien. Ze heeft bijvoorbeeld geen partner en daar schaamt ze zich voor. Door erover te schrijven neemt ze afscheid van die schaamte. Nauta is bijzonder hoogleraar psychologie. Ze neemt haar eigen ervaringen als voorbeeld voor hoe dingen psychologisch werken.’
Hielen
‘Ik lees de laatste jaren weinig romans. Ze doen me niet zoveel meer. Ik ga liever op zoek naar bijzondere inzichten in de psychologie, kunst, cultuur, antropologie, het creatieve denken. Ik onderzoek graag hoe het brein werkt, hoe mensen met elkaar samenwerken, hoe je beter leert luisteren, hoe ik iemand goed kan coachen.
Maar als je toch naar titels vraagt: Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeiffer vond ik een supergoed boek. Er komen veel onderwerpen in aan de orde, je leert veel over wat toerisme met een gemeenschap doet. Pfeiffer durft een heel eigen gezichtspunt in te nemen.
Ook mooi: Schaamteloos nieuwsgierig van Danae Bodewes. Dit boek leert je op een andere manier naar nieuwsgierigheid te kijken.
In het boek 4000 Weken laat Oliver Burkeman zien hoe we naar tijd kijken. Tijd is iets wat ons op de hielen zit, tijd jaagt ons op. In dit boek vertelt Burkeman een heel ander verhaal over tijd. We moeten volgens hem durven loslaten. De tijd is maar gewoon een menselijke constructie, een bedacht concept. Allemaal voorbeelden van boeken waarin ik al lezend pareltjes vond.’
En hoe zit het met dat patronen zoeken?
‘Daar bedoel ik mee dat ik gespitst ben op verbanden, op dingen die in een boek steeds terugkomen, soms op een andere manier. Schrijvers gebruiken bepaalde woorden niet voor niets. Die woorden verwijzen dan naar kunst, naar mythologie of naar andere verhalen. Die verbanden opsporen, die diepere lagen blootleggen, dat noem ik patronen zoeken. Al doende raak je daarin geoefend. Je kunt het dus leren en er steeds beter in worden.’
Storytelling
‘Ik geef trainingen in storytelling: leren hoe je je verhaal tegenover een publiek goed neerzet. Je kunt dan gebruik maken van verhaalpatronen die in de wereldliteratuur al van oudsher steeds terugkomen. Denk maar aan de held, aan zijn uitdaging, aan de moeilijkheden die moeten worden overwonnen, aan de ontberingen die geleden worden. Het zijn patronen die je herkent in In de ban van de ring, in de boeken van Harry Potter of in films als de Matrix.
In een training storytelling help ik innovatoren in bedrijven om hun verhaal te vertellen met gebruikmaking van deze patronen. Innovatoren zijn vaak idealistische mensen die sterk in beelden denken, maar moeite hebben om het voor anderen concreet te maken.’
Grote drie
‘Ik lees vaak verschillende boeken tegelijk: een biografie, een boek over creatief denken en een boek over schrijven bijvoorbeeld.
Ik heb nu een boek van Hella S. Haasse in mijn hand. Zij behoorde in haar tijd niet tot de grote drie (Mulisch, Hermans, Reve) maar dat is onterecht. Ze was gewoon de beste.
Tijdens mijn studie las ik veel van haar. Haar boeken bevatten altijd veel lagen: mythologie, oude verhalen, symbolen. Als ik haar boeken las, dan bladerde ik vaak terug, las recensies en analyses om al die lagen te pakken.
Toen ik als student stage liep bij een regionale krant mocht ik Haasse interviewen. Ik ben speciaal naar Parijs gereisd om haar te spreken. Dat was heel bijzonder.
Aleid Truyens publiceerde vorig jaar een geweldige biografie van Haasse, Leven in de Verbeelding. Daarin komt naar boven dat Haasse veel van haar eigen leven in haar boeken verwerkte. Ze had een waanzinnig slecht huwelijk. Schrijven was voor haar een vorm van overleven. Nu herlees ik haar werk om nog weer nieuwe lijnen in haar boeken te ontdekken, nieuwe betekenislagen. Leven in verbeelding, dat herken ik.
Boeken nog eens lezen doe ik niet zoveel. Ben bang dat ze dan tegenvallen. Maar De naam van de roos van Umberto Eco wil ik nog graag een keer lezen. Daar zaten ook zoveel betekenislagen in.’
Geheimen
‘Welke boeken ik zou redden als mijn huis in brand staat? Sapiens van Yuval Noah Harari: een verpletterend boek, al die lijntjes, zo omvattend, de hele wereldgeschiedenis komt erin voor. Het boek gaf me zoveel nieuwe kennis, zoveel pareltjes.
En De ingewijden van Haasse: de titel klopt helemaal. De lezer wordt ingewijd in een wereld vol geheimen.’
Sigrid van Iersel publiceerde Lenig denken, Toverballen voor het Brein en Jongleren met Vermicelli. Abonneren op haar blogs kan via haar site sigridvaniersel.nl
Lees ook het blog dat zij schreef naar aanleiding van bovenstaand interview, met nog meer interessante informatie over haar leesgedrag en leesvoorkeuren.
