Wat leest een burgemeester?

Wat leest een burgemeester? 

Eerder verschenen op deze site interviews met een CEO, een filmkenner, een toneelfanaat en een biografieënverslinder over hun leesgedrag en leesvoorkeuren. Dit keer is het woord aan een burgemeester. Nadine Stemerdink was wethouder in Leidschendam-Voorburg en is sinds 2021 burgemeester van Voorschoten. Een gesprek over haar leesvoorkeuren. En waarom lezen zo belangrijk is in deze tijd van desinformatie.

Pinkeltje en verder

Lezen doe ik heel graag. Al van jongs af aan. Mijn ouders, die zelf niet zulke lezers waren, hebben me altijd voorgelezen en vaak boeken gegeven. Ze stimuleerden het lezen echt. We hadden het niet heel breed. Mijn vader was politieagent, mijn moeder kapster. Toch kochten ze regelmatig boeken voor me. In de berging staan nog dozen met kinderboeken: alle Pinkeltjes, Kameleon, en toen ik wat ouder was de serie boeken van Carolyn Keene over Nancy Drew. En ja, ook veel Suske-en-Wiskes. 

Ik heb vrij lang over de middelbare school gedaan en daardoor veel moeten lezen. Denk maar aan de verplichte boeken ‘voor de lijst’. Maar mijn school, de Dalton Scholengemeenschap in Voorburg, deed echt zijn best om aan te sluiten bij mijn voorkeuren. De lijst heeft me de lol van het lezen niet ontnomen. Zo zette mijn leraar Duits me op het spoor van Im Westen nichts Neues van Erich Maria Remarque. 

Na de middelbare school ben ik in Leiden bestuurskunde gaan studeren. Tijdens die studie deed ik veel keuzevakken in de rechtenfaculteit. Daardoor maakte ik kennis met het staatkundige werk van Joop van de Berg, in die tijd naast hoogleraar ook PvdA-senator. Hij schreef dikke pillen. Die gingen van kaft tot kaft. Dat geldt ook voor het werk van bestuurskundige Wim Derksen, met name over gemeentekunde. In dezelfde tijd ging ik veel Nederlandse geschiedenis lezen en biografieën, onder meer van de koninginnen Wilhelmina en Juliana. 

Allesvreter

Tegenwoordig lees ik graag thrillers. Lekker ontspannend na een lange dag. Namen? Van de Zweedse schrijver Henning Mankell heb ik heel veel, ook van Nicci French en Dan Brown. 

Ik houd ervan door een mooie grote boekwinkel te lopen, om een boek vast te pakken, open te slaan, te ruiken en de eerste drie bladzijden te lezen. Vaak weet ik dan al of het boek me zal aanspreken.

Politieke boeken lees ik ook graag: de biografie van Joop den Uyl, het boek van Peter Bootsma De Molukse Acties, en natuurlijk Haagse hakken van Neeke Eysbroek. Dit boek over succesvolle vrouwen in de politiek zou iedere politica moeten lezen. 

Ook boeken waar ik een levensles uit haal spreken me aan. Ik denk aan Optimisten hebben de hele wereld van Charles Groenhuiisen dat me leerde elke dag blij te zijn met wat je hebt in plaats van te treuren om wat je mist.

Je ziet, ik ben op dit moment een allesvreter.

Politiek

De bovenste plank in mijn boekenkast is gevuld met boeken die ik van mijn opa heb gekregen: de complete serie van Dr. L. De Jong over Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, de Gedenkschriften van Troelstra, een boek over Liesbeth den Uyl, over de ARP en zo nog meer. 

In veel van die boeken zitten briefjes. Heel grappig, in een van zijn boeken vond ik een briefje met daarop een gedicht dat mijn opa heeft overgeschreven op de dag dat zijn zoon Bram (de latere staatssecretaris en minister van Defensie Bram Stemerdink) werd geboren. Wie het geschreven heeft staat er niet bij. Waarom het precies op die plaats in het boek is gestoken weet ik ook niet, maar het zal niet zo maar daar zijn.  

Coronatijd

De coronatijd is een belangrijke tijd voor me geweest. Alles viel stil, ik ging van de zevende versnelling terug naar de eerste. Daardoor kreeg ik tijd om veel te leren en te lezen, om na te denken en me te realiseren wat er echt toe doet in het leven. Van huis uit ben ik gewend dat hard werken goed is en dat is ook zo. Maar je moet je er niet helemaal door laten opslokken. 

Deze periode heeft me geleerd hoe belangrijk vriendschappen zijn en hoe belangrijk het is om het contact met de mensen die je dierbaar zijn in stand te houden. Het kostbaarste dat je iemand kunt geven, is je tijd. Daarom: maak tijd voor wie belangrijk voor je zijn.

Daarnaast is het belangrijk om tijd voor jezelf te nemen, voor je eigen welzijn, voor de dingen om je heen en hoe je verder wilt. Twee boeken van de, oorspronkelijk uit Zuid-Korea afkomstige boeddhistische monnik Haemin Sunim hebben me in deze periode verrijkt. 

Allereerst het boek Dingen die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt. Rust vinden in een drukken wereld. Dit gaat over levenskwesties als liefde, werk, spiritualiteit en omgaan met negatieve emoties. 

Het andere heet Houden van dingen die niet perfect zijn. Compassie voor jezelf en anderen. Daarin wordt verteld hoe belangrijk het is om lief voor jezelf te zijn. Want als jij dat zelf al niet bent, hoe kun je dan verwachten dat een ander dat wel voor jou is? Als we aardiger worden voor onszelf, kunnen we aardiger worden voor de wereld.

Het is een heel praktisch boek met vaak confronterende vragen. Het bevat een mooie balans van mooie tekeningen aan de ene kant en aan de andere kant filosofische of meditatieve teksten, over de kunst van het loslaten bijvoorbeeld. Daar valt ook het afstand nemen tot je eigen emoties onder. Ik leerde er de levensles uit dat als ik iets niet kan veranderen, ik me er ook niet te druk om moet maken. Dat geeft veel rust.

Belang van lezen

Ik heb ervaren dat lezen heel belangrijk is voor je ontwikkeling. Je leert door lezen beter onderscheid te maken tussen wat waar en wat onwaar is. Dat is heel belangrijk in deze tijd van desinformatie. Lezen leert je vragen te stellen, kritisch te zijn. Hoe meer je leest, hoe meer achtergrond je meeneemt als je dingen leest. Daarom is kennis over waar we vandaan komen zo belangrijk. Als je weet hoe dingen historisch in elkaar steken dan begrijp je ook beter waarom de afgelopen twee jaar zijn gelopen zoals ze zijn gelopen. 

Binnenkort begin ik in Code rood. Het verhaal achter de coronabeleid van Thijs Broer en Peter Kee over het begin van de pandemie. We hebben in Nederland wat (laat ik zeggen) minder last van gezag. Maar dit lijkt nu toch doorgeslagen waardoor de grenzen van de rechtstaat worden overschreden. Als je onze nationale geschiedenis kent dan heb  je geleerd waar die grens ligt.

Redden

Welk boek ik zou redden als mijn huis in brand stond? Geen twijfel mogelijk: Op Zoek Naar Leiderschap. Regeren na de revolte van Paul ’t Hart en Marcel ten Hooven, het laatste boek dat ik voor zijn dood van mijn vader heb gekregen.

(Dit is een verkorte versie van het hele interview dat te vinden is op blijmeteenboek.nl)