Inspelen op leesplezier
Op blijmeteenboek.nl staan de lezer en het leesplezier centraal. Interviews met lezers over hun leesgedrag maar ook achtergrondartikelen over leesplezier: wat is het en wat maakt dat we leesplezier ervaren? In dit artikel zal de bijdrage van lokale bibliotheken aan leesplezier alle aandacht krijgen. Ik sprak hierover met Folke Sietzema.
Leesplezier monitoren
Sietzema is voor de Bibliotheek Veluwezoom (6 vestigingen) verantwoordelijk voor de juiste afstemming van de collectie van elke vestiging op de leesvoorkeuren van de abonnementhouders. Het is een permanent monitoren van de verschillende smaken van het publiek om daar het aankoopbeleid op af te stemmen. ‘We willen zo actueel mogelijk aansluiten bij het leesplezier van onze lezers en dat is vaak gericht op ontspanning, op even ontsnappen aan de realiteit, in een andere wereld belanden, een moment van geluk beleven door een boek, de blik verruimen. We schaffen wel degelijk ook informatieve boeken aan, maar toch minder dan romans. We beschikken als gevolg van bezuinigingen over beperkte middelen en dan moet je keuzes maken. Bovendien zie je toch de invloed van internet. Veel informatie wordt ook daar opgezocht. Gelukkig kunnen we altijd alle boeken die niet in onze eigen collectie zijn reserveren bij het regionale of zelfs landelijke netwerk van bibliotheken.
Ons gaat het erom: hoe bedien je zoveel mogelijk mensen met het juiste boek?’
Drie hoeken
Wie na lange tijd weer eens een bibliotheek binnenloopt, zal verrast worden door de hele andere ordening van de collectie dan men gewend was. ‘Veel bibliotheken hanteren tegenwoordig het retail concept dat ontleend is aan de manier waarop veel boekhandels hun boeken aan potentiële kopers aanbieden: tafels met boeken van hetzelfde genre.
Voor de bibliotheken betekent dit dat ze ingericht zijn in ‘beleefwerelden’. Bij de volwassenen afdeling zijn dat drie hoeken: een hoek literatuur/cultuur, een hoek spannend/actief en een hoek liefde/leven. In elk van de drie hoeken vind je dan zowel fictie als non fictie.
Neem de hoek ‘liefde en leven’: daar tref je bij fictie romantische boeken, historische romans en familieromans terwijl je bij non fictie boeken over gezondheid, opvoeding, voeding en allerlei zelfhulp kunt vinden.’
Wie op zoek is naar een lekkere thriller moet naar een andere hoek, die van ‘spannend en actief’. Allerlei wegwijzers en overzichten helpen de leden in de richting van de gewenste hoek. ‘In de praktijk keren veel mensen terug naar steeds dezelfde hoek.’
Bronnen
Om goed te anticiperen op de wensen van lezers, volgen de bibliotheekmedewerkers allerlei lezersbewegingen. ’Exemplaren van De zeven zussen van Lucinda Riley zijn niet aan te slepen en de wachtlijst voor Ik ga leven van Lale Gül is ronduit geëxplodeerd. Als een boek of schrijver op televisie is geweest, in (voorheen) De Wereld Draait Door, in Zomergasten of Brommeropzee, dan merken we dat onmiddellijk. We volgen ook de bestsellerlijst van het CPNB, het marketing-en communicatiebureau van de Nederlandse boekenwereld. Verder zijn recensies in de landelijke dagbladen en Hebban.nl voor ons interessante bronnen. Maar ik stap ook regelmatig een boekhandel binnen om te kijken wat daar ligt. Soms zie je een boek van een schrijver uit het dorp. Dat koop ik dan om toe te voegen aan de collectie want daar is altijd belangstelling voor,’ vertelt Sietzema.
Lokale bibliotheken hebben geen bewaarfunctie. De collectie wordt permanent ververst door te kijken naar o.a. de uitleenfrequentie van boeken. Dat neemt niet weg dat boeken over lokale of regionale geschiedenis een bijzondere plaats innemen en daarom veel langer bewaard blijven.
Het kan haast niet anders, bibliotheekmedewerkers zijn boekenliefhebbers en lezen graag. Een functionele leesplicht is niet nodig. Ieder heeft wel zo zijn of haar voorkeuren. De een leest graag thrillers, de ander jeugdboeken, weer een ander literatuur. Bibliotheekmedewerkers vormen vaak hechte groepjes. Door veel uit te wisselen weet je bij wie je moet zijn voor een bepaald genre.
Leesvoorkeuren
Wat leest Sietzema zelf graag?
‘Mijn absolute nummer 1 is Het achtste leven van Georgische, in Duitsland wonende schrijfster Nino Haratischwili. Het boek is geen bestseller, maar is wel altijd uitgeleend en wordt dus heel graag gelezen. Het is een familiekroniek, speelt in de 20ste eeuw en volgt de geschiedenis van zes generaties van één familie in de Sovjet Unie en Georgië. Het is een combinatie van feitelijke geschiedenis en fictie en zeer boeiend geschreven. Zeker geen voorspelbaar verhaal. De invloed van politiek op relaties en familieverbanden wordt duidelijk zichtbaar.
Heel mooi vond ik ook Zulajka opent haar ogen van Guzel Jachina over een Tartaarse vrouw die naar Siberië wordt gestuurd en daar in barre omstandigheden moet overleven.
Ook mooi is Het oude land van de Duitse auteur Dörte Hansen. Dit boek wordt veel uitgeleend en is een echt leesclubboek.
Ik houd ook van het werk van Benedict Wells, onder meer van Hard Land, een coming of age verhaal.
Nog twee prachtige boeken zijn Herkomst van Sasa Stanisic en Donkergroen bijna zwart van Mareike Fallwickl.’
