Naar Lillehammer
Vonne van der Meer, wie kent haar niet. Ze bouwde een prachtig oeuvre op en heeft daarmee haar plaats in de Nederlandse literatuur meer dan verdiend. Haar serie over ‘eilandgasten’ vond ik heel prettig om te lezen. Ik vind Van der Meer sterk in het analyseren en beschrijven van wat er gebeurt in relaties van mensen. Naar Lillehammer, haar meest recente roman, getuigt daar opnieuw van. Een boek over wat een situatie met je gevoel kan doen als er onverwacht dingen gebeuren.
Reisverslag?
De titel Naar Lillehammer zou kunnen doen vermoeden dat het gaat om een reisverslag naar de stad waar jaren geleden de Olympische Winterspelen werden gehouden. Of om de voorbereiding daarop. Nou, eerder het laatste dan het eerste en dan nog maar mondjesmaat.
Lillehammer is zowel een visioen van vrijheid als een concreet voornemen. Over wie heb ik het? Over twee vrouwen, Cécile, die net op een keurige wijze ontslag heeft genomen en zich beraadt op de toekomst, ook nu haar huwelijk met Fred na tien jaar is stukgelopen. De andere vrouw is Gladys, een Nigeriaanse zo blijkt, moeder van de driejarige Faith, die onder valse voorwendselen in de prostitutie is beland en alles in het werk stelt om daar weer uit te komen.
Beginsituatie
Stel je voor: Cécile zit op een bankje in de speeltuin. De haar onbekende Gladys vraagt haar om even op haar dochter Faith te passen maar komt voorlopig niet terug. Daar zit Cécile, zelf kinderloos met een kleine meid. Ze neemt Faith mee naar huis en verzorgt haar. Gladys neemt weer contact op en Cécile toont zich bereid om haar niet alleen onderdak te verlenen maar ook financieel te steunen zodat ze zich vrij kan kopen uit de handen van haar pooier John. Dat gaat allemaal niet vanzelf. Er is nog de tussenkomst van een man voor nodig, een flinke bak bedrog en een grote som geld. Die man is Rogier, de nieuwe vlam van Cécile.
Pretentieloos
Afijn, je begrijpt het al, een paar verhaallijntjes die met elkaar verweven zijn, mooi gedaan (ik noem het ‘pretentieloos’), zoals Van der Meer dat zo goed kan.
Gladys leeft in een spannende, Westerse onderwereld maar heeft nog heel veel in haar lijf en leden uit de Nigeriaanse traditie. Een belofte is een belofte en als je die verbreekt krijg je te maken met een vloek. Alleen een ritueel kan de belofte, ook al was die helemaal verkeerd, ongedaan maken. Dat ritueel moet dan wel door de juiste persoon voltrokken worden.
Gevoelens
Tegenover Gladys staat dus Cécile die merkt dat ze voorrang moet verlenen aan de niet-westerse rituelen om Gladys’ verlangde toekomst mogelijk te maken. Tegelijkertijd merkt ze dat al deze ervaringen ook veel nieuwe emoties oproepen bij haarzelf: dacht ze nu echt heus de relatie met Fred af te kunnen sluiten door hem een laatste envelop met foto’s en papieren te sturen? Kan ze de kleine Faith verzorgen zonder speculaties op toch een rol als moeder? Wordt Rogier de nieuwe man in haar leven of moet ze eerste allerlei gevoelens van jaloezie beteugelen?
Het verhaal heeft een happy end, dat wel. Zo lijkt het, want zeker is dat niet (hoe betrouwbaar zijn de mededelingen van haar Gladys’ broer in Lillehammer?). Maar voor het zover is, heeft de lezer een paar spannende momenten mee mogen maken.
Vonne van der Meer, Naar Lillehammer. Roman. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij Atlas Contact 2021, 144 pagina’s.
