Het achtste boek

Het achtste boek

‘Wanneer las je nou voor het laatst een écht originele thriller? Dit is er zo één’, roept A.J. Finn uit op de omslag van Het achtste boek. En hij heeft gelijk: ik las niet eerder een thriller met een compositie als deze, die tot het einde origineel is. Pavesi speelt een geraffineerd spel met de lezer.

Wiskundig model

Een jonge redactrice, Julia Hart, zoekt thrillerschrijver Grant McAllister op om met hem te overleggen over de heruitgave van diens meer dan twintig jaar oude verhalenbundel, The White Murders, indertijd in eigen beheer uitgegeven. De auteur, een voormalig professor in de wiskunde, woont inmiddels al jaren op een ver en stil eiland. Zelf heeft de auteur geen exemplaar meer. Tijdens een aantal zittingen bespreken ze telkens een hoofdstuk nadat Julia dat heeft voorgelezen en reflecteren ze op de structuur ervan. McAllister heeft namelijk ook een wiskundig model ontwikkeld waarmee de mogelijke variaties in de structuur van de thriller kunnen worden berekend, uitgaande van een aantal harde constanten zoals: er moet een slachtoffer zijn, een of meer verdachten, een of meer daders, en dergelijke. 

Vragen

Gaande de zittingen valt het Julia op dat Grant zich zo weinig van de verhalen lijkt te herinneren. Dat vindt ze vreemd. Ze is gewend dat auteurs zich of generen voor hun eerdere werk of er trots op zijn, maar dat ze alles lijken te zijn vergeten, … Ook legt ze steeds een aantal inconsequenties bloot die ze in elk van de verhalen tegenkomt. Steeds blijken die nieuw voor Grant. Grappig, als lezer word je daardoor ook op je eigen vermogen tot ‘scherp lezen’ beoordeeld. 

Verder vindt ze het vreemd dat Grant zo weinig over zijn verleden wil vertellen en waarom hij zijn carrière als wiskundige en als schrijver zo plots lijkt te hebben afgebroken. Zijn verklaring dat de populariteit van thrillers al snel na het schrijven van de verhalenbundel voorbij was, vindt ze weinig bevredigend. Ze heeft het gevoel dat de auteur iets te verbergen heeft, temeer daar de titel, The White Murders zo duidelijk lijkt te verwijzen naar een bekende moordzaak uit de tijd dat het boek verscheen. Om nog mar te zwijgen over allerlei referenties in de verhalen zelf. Heeft de auteur misschien iets met die moord te maken gehad?

Fictie in het kwadraat

Okay, tot zover durf ik nog wel iets over de inhoud te vertellen zonder iets prijs te geven. Maar over de manier waarop Julia probeert achter de waarheid te komen, zal ik niets zeggen. Ik roep alleen een paar vragen op: is Julia wel redactrice bij een uitgever? Is Grant McAllister wel de persoon voor wie hij zich uitgeeft? Is het boek The White Murders wel het boek dat voorgelezen wordt? En dan die afloop, of moet ik zeggen: aflopen? Alsof Pavesi er geen genoeg van kan krijgen. Het is een soort fictie in het kwadraat.

Alex Pavesi, Het achtste boek. Utrecht: Uitgeverij De Fontein: 2021. Vertaald door Gert-Jan Kramer. 248 pagina’s.