Cliffrock Castle
In Cliffrock Castle, werken op een kasteel in Schotland neemt Josephine Rombouts de lezer mee naar de wereld van Downton Abbey en Pride and Prejudice, naar de Engelse adel en de wereld van de, ook nu nog feodale verhoudingen op het Schotse platteland. Maar bovenal zal de lezer genieten van haar humoristisch geschetste fricties tussen de directe Nederlander en de onverstoorbare en beleefde Engelsman/-vrouw. Een heerlijk boek om te lezen!
Waar gebeurd
Ook al bevat het colofon de mededeling dat ‘elke gelijkenis met bestaande personen, gebeurtenissen en plaatsen op louter toeval berust’, uit een interview met Josephine Rombouts weten we beter. De auteur, een pseudoniem, verhaalt echt van haar eigen ervaringen op een kasteel dat in het boek een andere naam kreeg. Dit alles om herkenning te voorkomen en de werkelijke mensen hun privacy te waarborgen. Nu zie ik niet gauw Nederlanders op literaire excursie (‘bedevaart’) gaan om de locatie te bezoeken, daarvoor ligt het te ver en te geïsoleerd. Maar dat Rombouts hun privé (en dat van haarzelf en haar gezin) wil beschermen, strekt haar tot eer.
Toeval
Rombouts heeft een achtergrond als neerlandica en kunsthistorica. Ze emigreerde met haar man en twee jongens naar Schotland, raakte daar onverwacht in financiële problemen, wilde daar toch blijven en solliciteerde daarom op de functie van housekeeper in het kasteel. Die krijgt ze dus, en geleidelijk weet ze op te klimmen tot personal assistent van de kasteelvrouw die er de scepter zwaait. Hoe ze tot die promotie kwam is nog een heel grappig verhaal, en illustratief voor de manier waarop dingen daar gaan.
Contrast
Jazeker, Rombouts moet vanaf de eerste dag haar directheid als Nederlandse afleren. Je praat als personeel niet uit jezelf met de kasteelvrouw en kasteelheer, je geeft alleen antwoord als zij tot jou spreken. Het boek wemelt van de grappige leermomenten en misverstanden. Heerlijk om te lezen over welke grote verbale kwaliteiten de adel beschikt om jou, zonder je op je nummer te zetten, toch het gevoel te geven dat je het helemaal verkeerd hebt gedaan. Je moet je dan natuurlijk wel een goede verstaander tonen. En dat doet Rombouts. Vermakelijk zoals ze die Engelse zinnetjes van een betekenis voorziet die je er niet altijd direct uit zou halen. Grappig ook hoe ze de ingehuurde Franse kok Engels laat praten met een Frans accent.
Overigens heeft niet alleen Rombouts te maken met het overwinnen van contrasten. Een grappige anekdote is het verhaal over de Amerikaanse vriendin van de kasteelvrouw die komt logeren en die het maar niets vindt dat de familie het ontbijt in de keuken nuttigt. Ze heeft Downton Abbey– achtige allures en neemt geen genoegen met de realiteit. De kasteelvrouw gunt haar die illusie maar zodra de vriendin weg is, staat de keuken weer centraal.
Accenten
Over accenten gesproken, Rombouts doet erg haar best om aan het accent van iemand af te kunnen leiden wat diens achtergrond is en plaats in de feodale hiërarchie. Zo leert ze het kostschoolaccent te herkennen en oefent ze zichzelf ook in het kunnen spreken van een bepaald accent – dat lukt maar vraag niet met welk resultaat.
Feodaal
Zo’n beetje alles wat daar in de buurt woont en werkt is in dienst van het kasteel. Nou ja, in dienst, Rombouts moet haast smeken om een arbeidsovereenkomst. Haar chef, de ‘factor’ (rentmeester), krijgt maar moeilijk iets los bij de kasteelvrouw. Het illustreert de feodale verhoudingen die daar nog steeds niet voorbij zijn. Ik denk ook aan dat verhaal over de verkiezingen of de Schotten bij het Verenigd Koninkrijk willen blijven horen. Een van de buurtbewoners is voor verzelfstandiging maar durft dat alleen openlijk te laten blijken op momenten dat de kasteelfamilie elders is.
Ga er van genieten! En ga dan door met deel twee, want er is een vervolg en zelfs een derde deel.
Josephine Rombouts, Cliffrock Castle, werken op een kasteel in Schotland. Amsterdam/Antwerpen: Querido, 2018. 253 pagina’s. Het boek is te koop of te bestellen bij uw plaatselijke boekhandel en bij managementboek.nl. Dit geldt ook voor het vervolg Terug naar Cliffrock Castle en deel 3: Het gevaar van Cliffrock Castle.
